In Noord Holland zijn veel percelen niet op de riolering aangesloten. Dat heeft invloed op de waterkwaliteit. Bovendien zijn er op termijn, daar waar wel riolering ligt, opnieuw grote investeringen in de bestaande riolering noodzakelijk. De landbouw heeft behoefte aan meer organische stof om de bodemstructuur te verbeteren. In een samenwerking tussen landbouw, gemeente en waterschap wordt gezocht naar mogelijkheden om afvalwater te gebruiken voor de productie van organische stof. Een win-winsituatie.

Het Hoogheemraadschap Noorderkwartier heeft ECS Earth Care Solutions gevraagd een Plan van Aanpak op te stellen om tot één of meer proefprojecten te komen.

Aanleiding
De kwaliteit van het watersysteem in de bollenstreek staat al geruime tijd onder druk. De afgelopen jaren zijn er de nodige vorderingen gemaakt en er zijn onderzoeken uitgevoerd en pilotprojecten opgestart. Duidelijk is dat de bodem een belangrijke rol kan spelen bij zowel het verminderen van de uitspoeling van nutriënten, bij het herstellen van de bodemgezondheid en daardoor de behoefte aan gewasbeschermingsmiddelen als bij het vergroten van het waterhoudend vermogen en het vergroten van de droogtebestendigheid. Het percentage organische stof in de bodem is een van de sleutelfactoren die daarbij een rol spelen. Nu al wordt door boeren zoveel mogelijk organisch materiaal van eigen bodem tot compost verwerkt. Er zijn projecten waarbij maaisel uit natuurgebieden, bermen en sloten uit de wijdere omgeving lokaal wordt verwerkt en benut. Er is echter zeer veel organisch materiaal nodig om het organische stof gehalte op de akker daadwerkelijk te verhogen.

Voor het Waterschap vormt het maaien en afvoeren van maaisel een belangrijke kostenpost. Het integreren van dit maaisel in de agrarische bedrijfsvoering kan direct tot grote kostenbesparingen leiden. Meer indirect heeft het waterschap belang bij een duurzaam en robuust watersysteem met agrarische gronden die een grote bufferende werking hebben in kwantitatieve zin (water kunnen vasthouden) en in kwalitatieve zin (nutriënten bufferen). Om dat te bereiken zou het waterschap het verhogen van het organische stofgehalte in de bodem moeten stimuleren zoals zij dat nu ook al in een aantal projecten doet.

Het toevoegen van compost aan de bodem is een van de meest voor de hand liggende middelen. De compost kan worden aangekocht of op het bedrijf zelf worden gemaakt.

Indien de landbouw grootschalig op het eigen composteren over zou gaan dan biedt dit wellicht ook kansen voor een andere sector binnen het waterschap: namelijk het afvalwaterbeheer. Enerzijds zou afvalwater en of slib uit de septictank heel goed kunnen worden gebruikt in of mee gecomposteerd worden met het composteringsproces; anderzijds zou het afvalwater juist kunnen worden gebruikt om biomassa mee te telen. Het adagium afval is grondstof wordt daarmee heel direct toegepast.
Deze opties zijn met name interessant vanwege de huidige opinie dat de in het verleden aangelegde riolering in het buitengebied weliswaar redelijk functioneert maar relatief hoge kosten met zich mee brengt bij een beperkt milieurendement.

Doelstelling
Het doel van het project is om na te gaan of de beschikbaarheid aan organische stof in de landbouw in het projectgebied kan worden vergroot  waarbij met name wordt gekeken of meerwaarden kunnen ontstaan of extra financiering kan worden verkregen door combinaties te zoeken met de wijze waarop in het gebied het huishoudelijk afvalwater wordt verwerkt.
Het project moet leiden tot een of meer voorstellen voor een daadwerkelijke pilot-projecten in het projectgebied.

Daaronder liggen voor de verschillende deelnemende partijen de volgende subdoelen:
•    Daadwerkelijke verhoging van het organischestofgehalte van de bodem in het gebied.
•    Verbetering van de waterkwaliteit.
•    Vermindering van de piekafvoeren.
•    Ervaring opdoen met multi-purpose helofytenfilters voor de productie van biomassa.
•    Ervaring opdoen met verschillende manieren van verwerken van organische stromen uit de kleine kringloop en    de helofytenfilters.
•    Ervaring opdoen met het mee composteren van slib uit een septic tank
•    Nagaan welke besparingen met een decentrale natuurlijke sanitatie in het buitengebied mogelijk zijn.
•    Nagaan of de vergroeningsregeling uit het GLB en het akkerrandenbeheer bijdragen kunnen leveren aan de productie van organische stof.
•    Komen tot een duurzame waterketen in het buitengebied.
•    Verlaging van de maatschappelijke kosten van het afvalwaterbeheer.

 

Ga terug

Opdrachtgever:
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

Uitvoering:
2014 / 2015

In samenwerking met:

projecten LTO

Rapporten:

Compostmeer, Plan van Aanpak


Copyright ECS Earth Care Solutions | Contact | Realisatie: DJP Media Steenwijk