De manier waarop de bodem in de huidige hydrologische modellen is meegenomen is sterk verouderd. Samen met Alterra, Deltares en Louis Bolk is door ECS - Earth Care Solutions een projectvoorstel gemaakt om enerzijds de gebruikte bodemparameters te actualiseren en anderzijds de effecten van bodemstructuurverbeterende maatregelen in hydrologische parameters te vertalen, zodat waterbeheerders in de toekomst rekening kunnen houden met veranderingen in de bodem.


Voor een eerste verkennende fase van het onderzoek is door STOWA opdracht verleend.

Opzet van het onderzoek
Het onderzoek bestaat uit een aantal stappen die we deels gelijktijdig en deels na elkaar zullen zetten. Het verzamelen van alle beschikbare informatie is een eerste noodzakelijke stap. Maar we willen tegelijkertijd die informatie ook voor iedereen ter beschikking stellen. Het is een stap die we oogsten en zaaien hebben genoemd, en die gedurende het hele project onze aandacht zal vergen.

In de tweede stap richten we ons op het analyseren van de systeemrelaties; hoe werkt een beheersmaatregel door op de bodemstructuur en wat is daarvan de invloed op de parameters in onze hydrologische modellen? Veel van deze informatie zullen we halen uit de lopende proefprojecten. In deze stap gebruiken we de modellen om via scenario's meer inzicht te krijgen in het werkelijk belang van de verschillende maatregelen en effecten op perceel- en stroomgebiedschaal. Ook komen we zo te weten op welke meetgegevens de veldmonitoring zich vooral moet richten. Want we zijn ons er ook van bewust dat er voor een goede modellering helaas veel te weinig actuele bodemkundige informatie beschikbaar is. Veldonderzoek om oude bodemkundige gegevens te actualiseren vindt plaats in stap 3.

Alle informatie komt uiteindelijk samen in stap 4. Voor enkele concrete voorbeeldgebieden zullen de effecten van maatregelen worden gemodelleerd en zullen er verschillende scenario's worden doorgerekend. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de bestaande bij de waterschappen in gebruik zijnde modelinstrumenten.
Op basis van de stappen 1 tot en met 4 formuleren we in stap 5 de handelingsperspectieven. Daarmee geven we antwoord op de vraag wie wat kan doen. We beperken ons daarbij niet tot de technische maatregelen, maar kijken ook heel nadrukkelijk naar de rol die het ontwikkelde modelinstrument kan spelen bij de toekomstige beleidsontwikkeling.

Wat kunnen we er mee?
Met het modelinstrumentarium verkrijgen we inzicht in de effecten van bodemkwaliteitverbeterende maatregelen op bodemkarakteristieken en het watersysteem. Op gebiedsniveau kunnen we daardoor beter afwegen welke set aan maatregelen een goede bijdrage levert aan het oplossen van wateropgaven. We krijgen inzicht in de mate waarin bodems beter bestand kunnen worden gemaakt tegen droogte, waardoor minder wateraanvoer en minder beregening nodig is. En we krijgen inzicht in de bijdrage die deze maatregelen kunnen leveren aan onze waterkwaliteitsdoelen.
Dit soort inzichten kunnen er toe leiden dat de waterschappen in de waterbeheerplannen, naast andere maatregelen, in bepaalde gebieden extra inzet willen plegen op bodemkwaliteitsverbetering. Ook de individuele boer kan de resultaten gebruiken om zijn bedrijf bijvoorbeeld effectiever en klimaat-bestendiger te maken.

De analyses geven ons een beter inzicht in de processen die zich in de bodem afspelen. Dat inzicht, bijvoorbeeld over de opbouw van organische stof in de bodem en het effect ervan op de waterkwaliteit, kan leiden tot een herijking van de bestaande wet- en regelgeving op het punt van de meststoffen. Met het model kunnen de scenario's worden doorgerekend, op basis waarvan nieuw beleid kan worden ontwikkeld.

Verbetering van de bodemkwaliteit leidt zowel voor de boer als voor de waterbeheerder tot winst. Een hogere opbrengst met minder uitspoeling van meststoffen, een gezonder gewas met een verminderd gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en minder schade door droogtestress met minder wateraanvoer. De boer is vooral degene die invloed kan uitoefenen op de bodemkwaliteit en ziet zich daardoor veelal ook gesteld voor de kosten die daarmee samenhangen. Met de inzichten zullen we in staat zijn in een eventuele discussie omtrent kosten en baten de juiste balans te vinden.

Ga terug

Opdrachtgever:
STOWA

Uitvoering:
2013 - 2014

In samenwerking met:

  • Deltares
  • Louis Bolk Instituut
  • Alterra

Rapporten:

Rapportage Fase 1: Goede Grond voor een Duurzaam Watersysteem, 2015

Folder: Goede Grond voor een Duurzaam Watersysteem, 2015


Copyright ECS Earth Care Solutions | Contact | Realisatie: DJP Media Steenwijk